Το «Γνώθι σ'αυτόν» ή η αυτογνωσία όπως λέγεται σήμερα είναι η ανώτερη μορφή Γνώσης μέσω της οποίας μπορεί να αποκτηθεί οποιαδήποτε άλλη γνώση. Ο σωστός Άνθρωπος οφείλει να γνωρίζει το «Είναι» του, που σημαίνει, να έχει γνώση της σωματικής, ψυχικής και πνευματικής του υπόστασης και ύπαρξης, ώστε με βάση την αυτογνωσία του, να μπορεί να ρυθμίζει τη σκέψη του, τις πράξεις του και την συμπεριφορά του.
Όποιος γνωρίζει τον εαυτό του σε βάθος, έχει σοφία και ελευθερία σκέψης, έκφρασης και πράξης. Γι’ αυτό ο κάθε άνθρωπος οφείλει να μαθαίνει ποιος είναι και να γίνεται τέτοιος. Σοφία είναι η κατοχή της γνώσης και γνώση, δεν είναι ασφαλώς η υποκειμενική αντίληψη ή η άποψη γενικότερα. Η σοφία σε καμία περίπτωση δεν υποτάσσεται στην θρησκευτική πίστη ή εμμονή στο δόγμα. Το δόγμα δεν επιδέχεται αμφισβήτηση και ως εκ τούτου, γίνεται τροχοπέδιλο στη γνώση.
Ο «άνθρωπος φύσει ορέγεται του ειδέναι», μας λέει ο μεγάλος Φιλόσοφος της αρχαιότητας, Αριστοτέλης.
Επίσης η θρησκοληψία καταργεί την ελευθερία και την υποτάσσει στο δόγμα, διότι το δόγμα είναι γνώμη και άποψη υποκειμενική και όχι γνώση. Η Γνώση είναι το μέσο για την αναζήτηση και ανεύρεση της αλήθειας. Η αλήθεια λοιπόν, έχει σχέση με το Ήθος. Ηθικός άνθρωπος είναι αυτός που έχει Ήθος και όποιος έχει Ήθος είναι εραστής του ωραίου, του αγαθού και του αληθινού. Αντίθετα ότι δεν είναι αληθές είναι ψευδές και όποιος, αγνοεί την αλήθεια και δέχεται το ψέμα, δεν έχει Ήθος. Άρα είναι μη ηθικός. Από τις σημερινές κοινωνίες, κατά κανόνα, λείπει το Ήθος και έχει αντικατασταθεί από μια επίπλαστη, ψευδεπίγραφη ηθική. Την ηθική του «απαγορεύειν», του «ελέγχειν», του «αμαρτάνειν», του «τιμωρείν». Την ορθή έννοια του Ήθους προσέγγισαν μόνο οι αρχαίοι Έλληνες με τις τέσσερις έννοιες, που είναι...
Οι ΑΡΕΤΕΣ...η Φρόνηση, η Σωφροσύνη, η Ανδρεία, η Δικαιοσύνη...!
Οι ΑΞΙΕΣ...Το Κάλος, το Αγαθό, το Ελεύθερο, το Αληθές...!
Οι ΑΡΧΕΣ...η Τιμή, το Σέβας, η Άμιλλα, η Συμμετοχή...!
Τα ΙΔΑΝΙΚΑ...η Υγεία, η Ηδονή, ο Πλούτος, οι Τιμές...!
Έτσι λοιπόν ο Άνθρωπος οφείλει να αποκτά Ήθος, ώστε να φωτίζει το «εγώ» του. Από όλες τις μορφές Ιδανικών (ατομικών, πολιτικών, εθνικών, κοινωνικών κ.α.) προέχουν τα Ανθρώπινα Ιδανικά, δηλαδή ο σεβασμός και η προστασία της αξίας: Άνθρωπος που σημαίνει σε απλά Ελληνικά, η Ανθρωπιά. Τέλος τα πανανθρώπινα ιδανικά, είναι αυτά που έχουν σχέση με τα ιδανικά όλης της ανθρωπότητας, όπως ιδανικό πανανθρώπινο είναι η Συνύπαρξη, προς την οποία οφείλει τείνει την προσπάθειά της, όλη η ανθρωπότητα.
Μιχάλης Μιχαλόπουλος
