Ακρόπολη, Αθήνα
Η Ακρόπολη της Αθήνας και τα μνημεία της είναι παγκόσμια σύμβολα του κλασικού πνεύματος και του πολιτισμού και αποτελούν το μεγαλύτερο αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό συγκρότημα που κληροδότησε από την Ελληνική αρχαιότητα ο κόσμος. Στο δεύτερο μισό του πέμπτου αιώνα π.Χ. η Αθήνα, μετά τη νίκη κατά των Περσών και την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας, πήρε μια ηγετική θέση ανάμεσα στις άλλες πόλεις-κράτη του αρχαίου κόσμου. Στην εποχή που ακολούθησε, η σκέψη και η τέχνη άνθισε, μια εξαιρετική ομάδα καλλιτεχνών θέτει σε εφαρμογή τα φιλόδοξα σχέδια της Αθηναϊκής Ηγεμονίας του Περικλή και, υπό την εμπνευσμένη καθοδήγηση του γλύπτη Φειδία, μεταμόρφωσαν το βραχώδη λόφο σε ένα μοναδικό μνημείο της σκέψης και της τέχνης. Τα πιο σημαντικά μνημεία χτίστηκαν κατά τη διάρκεια αυτού του χρόνου: ο Παρθενώνας, που χτίστηκε από τον Ικτίνο, το Ερεχθείο, τα Προπύλαια, η μνημειακή είσοδος στην Ακρόπολη, που σχεδιάστηκε από τον Μνησικλή και το μικρό ναό Αθηνάς Νίκης.
Η Ακρόπολη της Αθήνας είναι η υπέρτατη έκφραση της προσαρμογής της αρχιτεκτονικής σε ένα φυσικό χώρο. Αυτό το μεγάλο συνθέτει απόλυτα ισορροπημένο μαζικές δομές δημιουργεί ένα μνημειώδες τοπίο μοναδικής ομορφιάς που αποτελείται από μια πλήρη σειρά από αριστουργήματα του 5ου π.Χ. αιώνα. Τα μνημεία της Ακρόπολης έχουν ασκήσει μια εξαιρετική επιρροή, όχι μόνο στην Ελληνική και Ρωμαϊκή αρχαιότητα, στον κόσμο της Μεσογείου θεωρούνταν υποδειγματικά μοντέλα, αλλά στη σύγχρονη εποχή, καθώς και όχι μόνο.
Από τον μύθο στην θεσμοθετημένη λατρεία, η Ακρόπολη, λόγω της ακρίβειας και την ποικιλομορφία της, φέρει μια μοναδική μαρτυρία για την θρησκεία της Αρχαίας Ελλάδας. Είναι ο ιερός ναός από τον οποίο ξεπήδησαν θεμελιώδεις μύθοι για την πόλη. Καταδεικνύει τους πολιτισμούς της Ελλάδας για περισσότερο από μια χιλιετία. Από το Βασιλικό Παλάτι των βασιλέων τον 15ο αιώνα π.Χ. και τα πελασγικά τείχη της πρώτης οχύρωσης, στο Ωδείο κατασκευάστηκε το 161 μ.Χ. από τον Ηρώδη του Αττικού, μια μοναδική σειρά από δημόσια μνημεία χτίστηκαν και διατηρούνται σε έναν από τους πυκνότερους χώρους της Μεσογείου .
Η Ακρόπολη βρίσκεται σε ένα βραχώδες ακρωτήρι 156 μέτρα πάνω από την κοιλάδα του Ιλισού. Καλύπτει μια επιφάνεια μικρότερη από 3.000 τμ. Από τη 2η χιλιετία π.Χ. ήταν ένα φρούριο, χώρος προστασίας της λατρείας και των βασιλικών ανακτόρων. Η πρόσβαση στο οροπέδιο προστατευόταν από έναν τοίχο, τον Πελασγικών, που υπήρχαν πριν από τις επιδρομές των Δωριέων που αρχίζουν το 1200. Μετά την πτώση των τυράννων, τον Ίππαρχο το 514 και τον Ιππία το 510, η Ακρόπολη ανακατασκευάστηκε. Ο τοίχος των Πελασγικών, που ένας χρησμός των Δελφών τον βγάζει καταραμένο, καταστράφηκε. Η Άνω Πόλη, στερημένη από τις επάλξεις της, αποδυναμώθηκε, και το 480 π.χ. έρχονται οι Πέρσες με τον Ξέρξη όπου ανέλαβε και καίει και λεηλατεί τα ιερά. Παραδόξως, η λεηλασία της Ακρόπολης το 480 π.Χ. εγγυάται τη διατήρηση μιας από τις πιο εντυπωσιακές συλλογές της αρχαϊκής γλυπτικής στον ελληνικό κόσμο. Το προτείχισμα καταστράφηκε το 472 - 471, την ίδια χρονική στιγμή με τα «Μακρά Τείχη», στο οποίο περικλείεται η Αθήνα και το λιμάνι της ο Πειραιάς.
Ο Περικλής τον 5ο αιώνα π.Χ., σηματοδοτεί το απόγειο της αθηναϊκής δημοκρατίας. Μια περίοδο αρκετών δεκαετιών, 447 - 406 π.Χ., είδε το διαδοχικό κτίσιμο του κυρίως ναού αφιερωμένου στην Αθηνά, τον Παρθενώνα. Τα Προπύλαια, η μνημειακή είσοδος η οποία αντικατέστησε την Πύλη του Πεισίστρατου, χτισμένη στο χώρο μιας από τις εισόδους, την ακρόπολη των αρχαίων βασιλέων του ναού της Αθηνάς Νίκης και το Ερέχθειο - τα τέσσερα αριστουργήματα της κλασικής Ελληνικής τέχνης. Αν και ο καταστροφικός Πελοποννησιακός πόλεμος και η συνθηκολόγηση της Αθήνας τον Απρίλιο του 404 π.Χ. προκάλεσε την κατεδάφιση των Μακρών Τειχών, αυτό δεν επηρέασε καθόλου την διατήρηση των μνημείων της Ακρόπολης.
Ο ιερός λόφος της Αθήνας, τα μνημεία του οποίου είχαν το θαυμασμό όλων, συνέχισε να γίνεται ακόμα πιο ωραίος από τις ισχυρές προσωπικότητες της εποχής, συμπεριλαμβανομένων των ηγεμόνων της Περγάμου, της Καππαδοκίας και της Αιγύπτου. Ρωμαίοι αυτοκράτορες, όπως ο Κλαύδιος και ο Αδριανός, και πλούσιοι ιδιώτες, όπως το Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, Μάρκος Αυρήλιος κτλ.
Η πρώτη επίπτωση της βλάβης στη μνημειακή κληρονομιά της Ακρόπολης ήρθε κατά τη στιγμή της επιδρομής των Ερούλων το 267 μ.Χ.. Έκτοτε και παρά τις μεγάλες περιόδους σχετικής ηρεμίας, τα μνημεία και η περιοχή έχουν καταστραφεί πολλές φορές. Οι Βυζαντινοί μετέτρεψαν σε εκκλησίες τους ναούς και άρχισαν να απομακρύνουν θησαυρούς τέχνης προς την Κωνσταντινούπολη. Μετά την πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας το 1204, η Αθήνα είχε τεθεί στα χέρια των Φράγκων αρχόντων που έδειξαν λίγο σεβασμό. Όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν την πόλη το 1456, έγινε τζαμί και το Ερεχθείο χρησιμοποιήθηκε κατά καιρούς ως το χαρέμι του Τούρκου διοικητή. Το 1687, η πιο τραγική από τις ημερομηνίες, η πολιορκία της Ακρόπολης από τους Ενετούς και τα στρατεύματα του Μοροζίνι είχε ως αποτέλεσμα την έκρηξη του Παρθενώνα, τον οποίο οι Τούρκοι χρησιμοποιούσαν ως πυριτιδαποθήκη. Κατά τον 19ο αιώνα, με την επίσημη άδεια από τον Σουλτάνο, ο Λόρδος Έλγιν, πρεσβευτής του βασιλιά της Αγγλίας στην Υψηλή Πύλη, ολοκλήρωσε τη λεηλασία με την απόκτηση τμημάτων μάρμαρο που από το 1815 είναι το καμάρι του Βρετανικού Μουσείου.
Μετά από έναν αιώνα ανασκαφών και βελτιώσεων, όχι πάντα επιτυχημένων, η Ακρόπολη είναι σήμερα ένα πεδίο δοκιμών για τις πιο καινοτόμες υπαίθριες τεχνικές διατήρησης που αποσκοπούν στη διασφάλιση των τμημάτων μαρμάρου, τα οποία έχουν πληγεί από τα βαρέα μόρια της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Ανυπομονούμε να την δούμε ολοκληρωμένη...!
*Η αναπαράσταση της Ακρόπολης στην φωτογραφία ανήκει στον ταλαντούχο φιλέλληνα καλλιτέχνη από την Βενεζουέλα Juan alvarez de Lara
